Braun Prize for Designers

Coś może dla ciekawych różnego rodzaju nowinek ze świata nowych pomysłów i przełomowych rozwiązań...

Braun Prize for Designers
[link widoczny dla zalogowanych]

Artykuł z Gazety.pl

W czwartek 18 stycznia na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku rusza wystawa 24 najlepszych projektów, zgłoszonych do niezwykle prestiżowej nagrody designerskiej Braun Prize 2005. W tym elitarnym gronie znalazła się także praca z Gdańska.

Historia konkursu Braun Prize liczy już sobie 37 lat. Jego pomysłodawcą jest Erwin Braun - syn przemysłowca, który stworzył koncern, zajmujący się produkcją sprzętu elektrotechnicznego powszechnego użytku. Pomysł młodszego pana Brauna był prosty - promować prace uczniów i studentów wydziałów wzornictwa i ściśle współpracować ze szkołami i uczelniami, na których się ich kształci. Konkurs ma tak stymulować młodych twórców, aby ich pomysły ułatwiały ludzkie życie.

Owocem nowego podejścia do designu były: tomograf komputerowy, redukujący stres pacjenta, urządzenie do skanowania oka, tester wody pitnej dla krajów Trzeciego Świata, czy nowa wizja pełnomorskiego jachtu. Z roku na roku Braun Prize stawał się coraz bardziej popularny. Na jego 15. edycję w 2005 roku przysłano 684 projekty z 50 krajów. Oceniało je czterech głównych jurorów: naczelny inżynier i stylista firmy Braun oraz dwóch spośród najsławniejszych światowych designerów; którą pracę wybrać, a którą nie, doradza im forum specjalistów, złożonych z projektantów, dziennikarzy pism zajmujących się wzornictwem, inżynierów i producentów. Głównymi kryteriami, które bierze się pod uwagę przy ocenie prac, są, oprócz formy, technologia i użyteczność. Nie bez znaczenia są też założenia projektowe, uwzględnienie potrzeb społecznych, czy jakość wykonania modelu. Kolejnym etapem jest ogłoszenie zwycięzcy i finalistów. Potem Braun uroczyście otwiera wystawę, która objeżdża całą Europę. Zwycięzca otrzymuje 12 tysięcy euro. Finaliści - po 5 tysięcy. Pieniądze przekazywane są w formie nagród. Jakich - to tajemnica fundatora.

W ostatniej - 15. edycji konkursu, 12 tysięcy euro przypadło Jensowi Anderssonowi z uniwersytetu w Umea. Jens wymyślił specjalną, niezwykle zaawansowaną boję ratunkową do podtrzymywania rozbitka. Wśród pozostałych 23 prac specjaliści od wzornictwa wyróżnili projekt studenta gdańskiej ASP Pawła Pomorskiego, realizowany pod kierunkiem profesora Jacka Popka, szefa Katedry Wzornictwa ASP. Paweł Pomorski zaprojektował tak zwany Activ Box, czyli bagażnik samochodowy na wózek inwalidzki. Jest to zabudowa aerodynamiczna osłaniająca siedzisko wózka połączona z ramieniem zamocowanym do dachu samochodu. Ramię samoczynnie podnosi wózek z ulicy na dach. Na belkach przymocowanych do dachu znajdują się uchwyty, które blokują koła wózka. Cały proces podnoszenia i mocowania wózka jest w pełni zautomatyzowany. Urządzenie posiada regulację, która umożliwia dopasowanie do każdego modelu wózka inwalidzkiego. Bagażnik może być montowany na każdy model samochodu osobowego.

- Chodziło mi o to, aby osoby niepełnosprawne nie musiały, jak dotąd, przewozić wózka inwalidzkiego wewnątrz samochodu. Dzięki mojemu pomysłowi mogą nie tylko w pełni wykorzystać możliwości pojazdu, ale także być niezależni od osób trzecich - mówi twórca projektu Paweł Pomorski.

Pomorski to jeden z najbardziej utytułowanych gdańskich designerów. W 2003 roku ukończył Wydział Wzornictwa Przemysłowego Gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Na swoim koncie ma już Grand Prix Konkursu Studenckiego "Architektury-Murator" oraz III miejsce w Międzynarodowym Konkursie Young Package Design. W tym roku zdobył wraz z koleżanką z uczelni, Agatą Kulik, Grand Prix w Nagoya Design. A w roku ubiegłym Targetti Light Art Award.

Wystawa Braun Prize 2005 będzie gościć w Gdańsku do 8 lutego. Tydzień wcześniej - 31 stycznia, upływa termin składania prac na kolejną, 16. edycję konkursu. informacje na [link widoczny dla zalogowanych]

Rozmowa z profesorem Jackiem Popkiem *

Bartosz Gondek: Słowo „design” kojarzy się w Polsce przede wszystkim z ładną lub niespotykaną dotąd formą. Ale - czy jest na pewno tylko tym?

Jacek Popek: - Wzornictwo pod żadnym pozorem nie powinno kojarzyć się tylko z formą. To niezwykle skomplikowane pojęcie. Nie ma wzornictwa bez dogłębnej analizy funkcjonalnej. Jeżeli ktoś traktuje tę dziedzinę tylko przez pryzmat formy, to robi to niezwykle płytko. Powiem więcej - krzywdzi designera. Doskonałym tego dowodem jest właśnie wystawa Braun Prize, która jest dedykowana wcale nie formie, lecz funkcjonalności i innowacjom. To jest kierunek, w którym powinna iść ta dziedzina. I tak się też od kilku lat dzieje. Współczesny designer to nie tylko artysta. Taki człowiek musi umieć płynnie łączyć sztukę, naukę i technikę. Dopiero wtedy ma szansę na odniesienie sukcesu.

Co jeszcze oprócz umiejętności rysowania jest konieczne, aby zostać dobrym designerem?

- Oprócz dobrej kreski, trzeba też mieć niezwykle analityczny umysł. Ale to nie koniec. Równie ważna jest ponadprzeciętna spostrzegawczość i dar ustawicznej analizy. Nie będzie też dobrym designerem ktoś, kto nie ma wrażliwości społecznej. Dobry stylista to człowiek, który, jak mu każą zaprojektować piękny odtwarzacz MP3, zaklnie go w formę niezwykle praktycznego chodzika dla osób z niedowładem kończyn dolnych. Ale predyspozycje to dopiero początek. To fach, który wymaga ciągłego uczenia się. Trzeba być na bieżąco z najnowszymi trendami i technologiami. To niezbędne, ponieważ od designera oczekuje się wykreowania sposobów wykorzystania technologii, które właśnie powstały, na przykład, po drugiej stronie globu. Dam przykład. Jednym z najmodniejszych tematów konkursów wzorniczych jest w tej chwili wykorzystanie bardzo wydajnych diod LED.

W galerii sław światowego wzornictwa nie słyszy się nazwisk Polaków.

- Ależ słyszy się. I to bardzo często. Takim człowiekiem jest właśnie Paweł Pomorski, młody, lecz już uznany na świecie designer. To nie koniec. Ot, choćby w przemyśle samochodowym działają na stanowiskach głównych projektantów: Tadeusz Jelec, Zbigniew Maurer czy Justyn Norek. Podobnie jest w przemyśle stoczniowym, kolejnictwie. W zasadzie w każdej dziedzinie polskie nazwiska można by monożyć.

Czyli tak jak Włochy czy Anglia, jesteśmy wzorniczą potęgą.

-Oj, ostrożnie! Jesteśmy po prostu dobrzy, choć do czołówki jeszcze nam wiele brakuje. Widać co prawda różnicę w porównaniu do poprzednich dekad, ale zmiany są jeszcze zbyt wolne. To wypadkowa braku rodzimego przemysłu i niezrozumienia ważności designu przez naszych prominentów, którzy nie czują, że rozwijanie tej dziedziny przynosi wymierne korzyści. Nie ma u nas czegoś takiego, jak na przykład narodowy plan wzornictwa, który świetnie działa w Wielkiej Brytanii, we Włoszech czy Niemczech.

Jakie są zatem perspektywy?

- Walczymy. I będziemy walczyć. Choćby o to, żeby ludzie zrozumieli, iż wszystko, czego używają i z czym mają do czynienia, to nie tylko forma, ale także dokładnie przemyślana ideologia. Najlepszym na to dowodem jest ta wystawa. Mamy nadzieję, że dzięki podobnym przedsięwzięciom coś się w polskiej branży wzorniczej zmieni. Jeżeli nie - bezsensownie stracimy coś niezwykle ważnego.

Jacek Popek jest szefem Katedry Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.